فیزیوتراپی در جراحی ستون فقرات

در صورتی که مدتی است دچار کمر درد شده اید، ممکن است در کمال ناباوری متوجه شوید که جراحی ستون فقرات تنها روش برای درمان مشکل شما است. در واقع، گاهی اوقات عمل جراحی تنها انتخاب برای درمان بیمار است. به هر حال، خبر خوب در این رابطه این است که اکثر مشکلات کمر را می توان با استفاده از روش های غیر جراحی درمان کرد. در اصطلاح به این روش ها درمان های غیر تهاجمی یا محافظه کارانه گفته می شود.

بالا رفتن سن، عملکرد نامناسب بدن، وارد شدن ضربه، و مشکلات ساختاری همگی می توانند باعث وارد شدن آسیب به ستون فقرات شده و درد کمر و سایر علائم همچون درد در ناحیه پا و یا بی حسی یا ضعف پا را برای شما به همراه داشته باشند. درد مزمن کمر شرایطی است که معمولاً تشخیص و درمان آن نیازمند استفاده از خدمات یک تیم درمانی متخصص می باشد. در این رابطه قبل از انتخاب روش جراحی، لازم است درباره روش های درمانی قابل استفاده با چند متخصص ستون فقرات ملاقات نمایید. صرف وقت و زمان برای جمع آوری اطلاعات لازم در این حوزه می تواند به شما در اتخاذ یک تصمیم آگاهانه کمک کند. این تصمیم می تواند بهترین نتایج را با توجه به سبک زندگی و سطح مطلوب فعالیت برای شما به همراه داشته باشد.

راه ها و روش های درمان

روش های درمان درد در ناحیه کمر به شرح زیر هستند:

درمان بدون جراحی

مشابه تمام جراحی های غیر اورژانسی ستون فقرات، لازم است ابتدا از روش های درمانی غیر تهاجمی همچون فیزیوتراپی، مصرف دارو و بطور خاص داروهای ضد التهاب، و یا استفاه از انواع بریس های ستون فقرات قبل از انتخاب عمل جراحی برای بیمار مورد توجه قرار گیرد. دوره آزمایش این روش های درمانی محافظه کارانه برای افراد، متفاوت است و می تواند به شش هفته تا شش ماه زمان نیاز داشته باشد.

روش های جراحی

عمل جراحی ستون فقرات هنگامی به بیمار توصیه می شود که روش های غیر تهاجمی همچون مصرف دارو و فیزیوتراپی نتوانسته باشند به کاهش علائم مشکل کمک کنند. به هر حال، عمل جراحی فقط در مواردی مورد توجه قرار می گیرد که تشخیص علت اصلی مشکل همچون فتق دیسک، اسکولیوز، یا تنگی کانال نخاعی امکان پذیر باشد.

عمل جراحی ستون فقرات بطور قدیمی معمولاً به صورت عمل جراحی باز انجام می شود. در این روش ناحیه تحت درمان با یک شکاف بزرگ باز شده و از این طریق جراح می تواند آناتومی ستون فقرات را مشاهده کرده و به آن دسترسی داشته باشد. به هر حال، تکنولوژی در سال های اخیر پیشرفت زیادی داشته و امکان انجام عمل جراحی ستون فقرات با استفاده از تکنیک های دارای سطح تهاجم حداقل را فراهم کرده است.

به خاطر اینکه عمل جراحی بسته ستون فقرات (MISS) با حداقل سطح تهاجم نیازی به ایجاد شکاف بزرگ در ناحیه کمر ندارد، عضلات و بافت اطراف ستون فقرات در این نوع عمل جراحی آسیب نمی بینند و مدت زمان لازم برای عمل جراحی بطور قابل توجه کاهش پیدا می کند. علاوه بر این، کاهش طول مدت عمل جراحی می تواند باعث ایجاد درد کمتر پس از جراحی و دوره ریکاوری سریع تر شود.

فیزیوتراپی پس از عمل جراحی

متخصص فیزیوتراپی از روش های مختلف به منظور کمک به بیمار برای بازگشت به شرایط فیزیکی مناسب و بهبود آسیب دیدگی و نیز توانبخشی بیمار پس از عمل جراحی ستون فقرات استفاده می کند. مهمترین این روش ها به شرح زیر هستند:

کنترل درد

متخصص فیزیوتراپی دارای دانش و تجربه کافی برای کمک به بیمار جهت کاهش درد پس از جراحی ستون فقرات است. کنترل درد اولین مرحله با اهمیت در بازیابی قدرت بیمار است، زیرا انجام برنامه توان بخشی در صورتی که بیمار درد داشته باشد، معمولاً امکان پذیر نیست.

با وجودی که درد در دوره ریکاوری عادی تلقی می شود، متخصص فیزیوتراپی می تواند از روش های درمانی متعدد برای حداقل کردن درد بیمار در طول این دوره استفاده نماید. این روش ها به شرح زیر می باشند:

• استفاده از یخ
• قرار دادن ستون فقرات در وضعیت مناسب
• استفاده از انواع حرکت ها
• بکارگیری ابزارهای الکتریکی (مثل دستگاه تحریک الکتریکی عصب از راه پوست)

بسیاری از تکنیک های مورد استفاده برای کاهش کمر درد ساده و آسان هستند و به همین خاطر بیمار می تواند با این تکنیک ها آشنا شده و از آنها در خانه یا محل کار در طول روز استفاده نماید. برای بسیاری از بیماران، تعجب آور است که چگونه استفاده ساده از بسته های یخ و یا ایجاد تغییر در حرکت ها و نحوه قرار گرفتن بدن می تواند به کاهش درد پس از عمل جراحی کمک کند.

در حالت ایده آل، متخصص فیزیوتراپی می تواند اطلاعات و آموزش لازم برای بهبود سلامت کلی و ریکاوری پس از جراحی ستون فقرات از طریق تغییر در سبک زندگی را به بیمار ارائه کند. برای مثال در این رابطه ممکن است به بیمار توصیه شود در طول روز به مقدار کافی آب بنوشد و وضعیت خوابیدن خود را به نحو صحیح تنظیم نماید.

ورزش و حرکات اصلاحی

حرکات اصلاحی: برنامه ورزشی باید یکی از بخش های اصلی توانبخشی بیمار پس از جراحی ستون فقرات باشد. مطالعات انجام شده در این رابطه نشان می دهد افرادی که پس از عمل جراحی ستون فقرات تمرین های حرکتی انجام داده اند، پس از عمل نتایج بهتری را در مقایسه با افرادی که این تمرین ها را انجام نداده اند، مشاهده کرده اند.

ورزش های حرکتی خاص شامل تمرین های ستون فقرات و لگن و نیز تمرین های تقویت عضلات مرکزی بدن می باشد. در صورتی که متخصص فیزیوتراپی با ضعف در یک گروه از عضلات به خاطر فشار وارد شده قبل از عمل جراحی به یک عصب مواجه شود، احتمالاً از تمرین های خاص با تمرکز بر عضلات مورد نظر برای بیمار استفاده خواهد کرد. تمرین های حرکتی قلبی و عروقی مثل راه رفتن بر روی تردمیل می تواند به بهبود تحمل و پایداری کلی بدن کمک موثر نماید. علاوه بر این، متخصص فیزیوتراپی می تواند به بیمار نحوه انجام مناسب این تمرین ها را آموزش داده و شدت انجام آنها را کنترل نماید.

فیزیوتراپ همچنین می تواند تمرین هایی را به منظور افزایش انعطاف پذیری کلی در عضلات زرد پی، ساق پا و نیز عضلات چهار سر ران برای بیمار تجویز نماید. با توجه به اینکه قرار دادن بدن در وضعیت مناسب یک بخش مهم از حفظ سلامت ستون فقرات است، متخصص فیزیوتراپی می بایست نحوه انجام فعالیت های روزانه همچون نشستن صحیح را به بیمار آموزش دهد. در این رابطه می توان از تمرین های حرکتی نیز برای بیمار استفاده کرد.

مدالیتی فیزیکی: در صورتی که بیمار با درد پس از عمل جراحی مواجه شود، متخصص فیزیوتراپی می تواند از مدالیتی های فیزیکی برای کنترل درد بیمار استفاده کند. برای مثال از مدالیتی های مورد استفاده در فیزیوتراپی می توان از الکتروتراپی از راه پوست (TENS) نام برد. فیزیوتراپی می تواند با استفاده از گرما به ریلکس کردن و بهبود چرخش خون در ناحیه کمر کمک نماید. علاوه بر این در این رابطه می توان از یخ برای کاهش ورم و درد ایجاد شده در نزدیک محل جراحی استفاده کرد .

هنگام استفاده از مدالیتی ها باید توجه داشت که بعضی از آنها ممکن است مزایای مورد نظر را برای بیمار به همراه نداشته باشند. فیزیوتراپ یک متخصص در انجام فعالیت های حرکتی است. به این ترتیب اگر برای شما فقط از روش های درمانی غیر فعال مثل گرما یا یخ درمانی استفاده می شود، شما باید از خود سوال کنید آیا بهترین روش های مراقبتی برای بهبود وضعیت کمر به شما ارائه می شود یا خیر.

ماساژ محل ایجاد جراحت: در صورتی که فیزیوتراپ سفت شدن محل ایجاد شکاف عمل جراحی را تشخیص دهد، از تکنیک های خاص برای رفع مشکل استفاده می نماید. معمولاً، طول دوره درمان در این حالت می تواند چیزی بین سه تا شش هفته باشد. متخصص فیزیوتراپی می بایست مطمئن شود که برنامه درمانی شما در طول این مدت ادامه پیدا می کند. علاوه بر این، فیزیوتراپ باید شما را از فعالیت های لازم در صورت بازگشت درد در ناحیه کمر یا عود مجدد درد سیاتیک مطلع نماید.

کشش یا تراکشن

استفاده از نیروی کشش ملایم تا متوسط جهت ایجاد فاصله میان استخوان ها یا مهره های ستون فقرات، کشش درمانی نام دارد. تصور کنید که میله ی بارفیکس را با دستان خود گرفته اید و پایین تنه و پاهای شما آویزان هستند و تحت تاثیر جاذبه به پایین کشیده می شوند. نیروی مورد استفاده در کشش درمانی، نیرویی مشابه آنچه توصیف شد را به قسمت پایین کمر وارد می کند. اما چنانچه از درد ناحیه ی کمر رنج می برید، این امر امکان پذیر نیست. در این موارد فیزیوتراپیست یا دستگاه کشش به شما کمک می کنند. نیروی کششی باعث می شود تا مهره ها در حد میلی متر از یکدیگر فاصله بگیرند. پایین کمر، پنج و در ناحیه ی گردن هفت مهره وجود دارد.

تراکشن چگونه عمل می کند ؟

پس از استفاده از نیروی کششی( تراکشن)، فاصله ی میان مهره ها افزایش می یابد و نتایج زیر حاصل می شود :

1-فشار کمتری بین دیسک های ستون فقرات خواهد بود و در نتیجه از شدت درد کاسته شده و دیسک تقویت می شود.

2-با نزدیک شدن هسته های ژلی به مرکز دیسک، ممکن است برآمدگی یا تحدب دیسک کاهش یابد.

3-مجراهای خروجی ستون فقرات بازتر شده و رشته های عصبی امکان تنفس و رشد پیدا کرده، گردش خون بهتر انجام شده و از میزان فشار به آن ها کاسته می شود.

4-با کمک کشش ستون فقرات، از تاثیر فشار ناشی از نیروی جاذبه ی زمین بر مفاصل ستون فقرات و حالت نامناسب بدن کاسته می شود.

5-کشش داده شده به عضلات،تاندون ها و رباط ها، هیچ گاه با انجام تمرینات و فعالیت های روزمره به بدن وارد نمی شود مگر اینکه بدن را کاملا شل کرده و از میله آویزان شوید.

6-گردش خون و تغذیه ستون فقرات تنها زمانی صورت می گیرد که مواد محرک و اکسیژن بتوانند به ناحیه ی مورد نظر وارد شوند. این امر روند بهبودی را سرعت بخشیده و از درد اعصاب ستون فقرات می کاهد.

کاربردهای تراکشن چیست ؟

_ در دردهای مزمن یا تازه در ناحیه ی گردن و پایین کمر ناشی از مشکل مکانیکی

_ سیاتیک( درد در ران و ساق پا )

_ برآمدگی یا تحدب دیسک کمر و گردن

_ فشار بر عصب( گرفتگی اعصاب)

_ آرتروز ستون فقرات

_ بیماری دژنراتیو(زوال ) دیسک

_ تنگی مجرای ستون فقرات

چگونگی کارکرد تراکشن یا کشش ستون فقرات

در کشش یا تراکشن گردن، فرد دراز کشیده و گردن او توسط دو قطعه ی جانبی ثابت نگه داشته می شود. سر روی دستگاه قرار می گیرد و قطعات به آرامی به داخل حرکت می کنند تا گردن را ثابت نگه دارند. سر فرد قفل و ثابت نمی شود وفرد می تواند به راحتی سر را از چهار چوب خارج کند. فیزیوتراپیست دستگاه کشش کامپیوتری را تنظیم کرده و از میزان کشش کم شروع می کند. این میزان از 12 الی 18 پوند ( 6 تا 9 کیلوگرم )شروع شده و تا 30 پوند ( 15 کیلوگرم ) قابل افزایش است.برای مقایسه، می توان سر انسان را در نظر گرفت که بین 16 تا 22 پوند( 8 تا 11 کیلوگرم) وزن دارد. دستورالعمل، با دقت و کامل به بیمار داده می شود. دستگاه دارای دکمه ی ایمنی است. چنانچه بیمار احساس ناراحتی کند، می تواند با فشار دادن این دکمه، دستگاه را متوقف کند. درمان بین 8 تا 25 دقیقه طول می کشد.

در کشش قسمت پایین کمر، کش محکم و پهنی دور نیم تنه و دنده ها، و کش دیگری دور کفل ها بسته می شود. بند دستگاه کشش به کش پهن اطراف کفل ها بسته می شود. پاها روی سکویی قرار می گیرند که ارتفاع این سکو بر اساس زاویه ی کشش قابل تنظیم است. سپس کفل ها توسط بند دستگاه کشش، کشیده می شوند. کشش در کفل ها باعث کشش در ستون فقرات می شود چرا که کفل ها توسط مفاصل و رباط ها به ستون فقرات متصل هستند. نیروی کششی مورد استفاده در این قسمت، بیشتر از نیروی مورد استفاده درناحیه ی گردن است به این دلیل که قسمت پایین ستون فقرات به نیروی بیشتری نیاز دارد تا فشار وارد شده را خنثی کند. این میزان از فشار از 30 تا 40 پوند (15 تا 20 کیلوگرم ) شروع می شود. همراه با کشش توسط دستگاه، تخت زیر بدن هم در قسمت پایین کمر جدا می شود تا تاثیر کشش افزایش یابد.

افراد مناسب برای استفاده از این روش

این روش درمانی برای افراد مبتلا به مشکلات ستون فقرات بسیار موثر است . از این جهت که کشش، نیروی جاذبه را خنثی کرده و ستون فقرات به حالت اول برمی گردد. این روش در موارد جا به جایی دیسک ها، خارهای استخوانی، بیماری دژنراتیو( زوال) دیسک، دیسک ناشی از فتق، مشکلات غضروفی، سیاتیک، تنگی مجرای ستون فقرات و گرفتگی اعصاب موثر است.

عوارض و خطرات

کشش ستون فقرات خطرات دراز مدت به همراه ندارد.ممکن است برخی عوارض جانبی در زمان یا پس از درمان مشاهده شود. بسیاری از بیماران پس از درمان، اسپاسم عضلانی دارند و برخی در ناحیه ی تحت درمان، درد احساس می کنند کشش ستون فقرات، مناسب همه ی افراد نیست. پزشک تشخیص می دهد که آیا انجام این روش ارزش تاثیرات بالقوه در برابر خطرات آن را دارد یا نه.

نتایج درمان با تراکشن

انجام کشش درمانی به همراه سایر درمان های فیزیکی به بهبود چشمگیر بیماران کمک می کند. این روش، درد را تسکین میدهد. برخی از بیماران به مدت کوتاهی به کشش درمانی نیاز دارند و برخی دیگر تا پایان عمر. نتایج حاصل از کشش درمانی عبارتند از: رهایی از درد، تنظیم مناسب ستون فقرات و رفع فشار از روی مفاصل. کشش ستون فقرات، عضلات و استخوان های پشت را کشش می دهد تا بر تاثیرات جاذبه ی زمین غلبه کند. چنانچه درمان صحیح انجام شود، بهبودی چشمگیری در حرکت و احساس فرد در طول روز مشاهده می شود.