اصطلاح منوال تراپی MANUAL THERAPY به معنای انجام تکنیک های درمان دستی بر روی مفاصل ستون فقرات و دست ها و پا ها برای کمک به تسریع درمان و تصحیح اختلال عملکرد آن ها می باشد . روش های درمان دستی می تواند شامل کشش دادن عضلات و مفاصل ، ماساژ عمقی بافت نرم ، فشار درمانی و جا اندازی مفاصل یا بافت های نرم شود. تکنیک های منوال تراپی شامل ماساژ های نرم ، ریتمیک ، و همچنین حرکت دادن ماهرانه بدن ( در واقع مفاصل) شخص با سرعت و در جهات معین و جا اندازی مفاصل یا بافت های نرم می باشد. این تکنیک ها برای کاهش درد ، بازیابی توان حرکتی فرد ، رفع خشکی و بی حرکتی مفاصل استفاده می شود. تکنیک های منوال تراپی یا درمان دستی برای درمان بیمار درکنار سایر روش ها از جمله حرکات اصلاحی و مدالیته های درمانی به کار گرفته می شود.
تاثیرات درمان دستی بر بدن
انجام منوال تراپی یا درمان دستی در فیزیوتراپی چهار تاثیر اساسی بر بدن فرد دارد :
تاثیرات مکانیکی بر ساختار اسکلتی عضلانی
تاثیر فیزیولوژیکی بر عصب ها
تاثیرات زیست شیمیایی
تاثیر ات روانی
تاثیرا ت مکانیکی : تکنیک های کشش دادن مفاصل، عضلات ، ماهیچه ها و رباط ها و کپسول های مفصلی که با مفصل مربوطه درگیر هستند را نیز کشش می دهد . انجام این کشش ها همچنین می تواند چسبندگی یا بافت اضافی که پس از آسیب یا عمل جراحی در آن ناحیه به وجد آمده است را از بین ببرد و در نتیجه توانایی حرکت مفصل و دامنه حرکتی آن بهبود یابد . پس از دستیابی به این بهبود ها از طریق درمان دستی برای ثابت کردن وضعیت بهبود یافته به بیمار حرکات و تمرینات اصلاحی ویژه داده می شود.
- انجام درمان دستی می تواند بر سیستم عصبی بدن فرد نیز تاثیر گذار باشد. تحقیقات نشان داده اند که درمان های دستی و منوال تراپی اثر بازدارنده بر روی ریشه های عصبی متصل به طناب نخاعی بدن و همچنین ریشه های عصبی موجود در محل آسیب دیده دارد و انتشار درد را مهار می کند.
- اثرات زیست شیمیایی : درمان دستی یا منوال تراپی بر سیستم های درون بدن که مسئول ترشح مواد تسکین دهنده درد در بدن هستند تاثیر می گذارد و میزان ترشح این مواد و تسکین درد را بالا می برد
- تاثیرات روانی : با انجام درمان دستی ، درمانگر نقاط آسیب دیده را لمس می کند و آن ها را ماساژ می دهد و در عین حال میزان درد بیمار را ارزیابی می کند با انجام این کار بیمار احساس خوشایندی از درمان دارد و نسبت به رسیدن به نتایج مثبت از درمان مطمئن تر خواهد شد.
کاربردهای درمان دستی
تمامی بیمارانی که مفاصل دردناک با دامنه حرکتی محدود دارند نیاز به انجام درمان های دستی دارند. انجام تکنیک های درمان دستی هیچ عارضه جانبی ندارد. البته نکات زیادی هست که باید برای دانستن این که این درمان برای بیمار مناسب است یا نه در نظر گرفت از جمله ابتلا به برخی بیماری های خاص، خونریزی داخلی مفصل ، نرمی مفاصل یا سابقه انجام تعویض مفصل درحالی که هنوز مفصل جدید حرکت داده نشده است.
در مورد این که درمان دستی بر روی چه مفاصلی قابل انجام است ، هیچ محدودیتی وجود ندارد. تکنیک های درمان دستی و جا اندازی مفاصل معمولا برای درمان مشکلات ستون فقرات شناخته شده اند اما این روش ها میتواند بر روی تمامی مفاصل بدن انجام شود. از جمله مفصل شانه ، آرنج ، مچ دست ، لگن زانو ، مچ پا ، و انگشتان . درمان دستی همچنین شامل تکنیک های زیادی برای بهبودی مشکلات عضلانی و حرکاتی برای کاهش اسپلسم و گرفتگی عضلات و در نتیجه افزایش دامنه حرکتی مفصل می باشد.